Ταλπιότ: το διαβαθμισμένο πρόγραμμα των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ

Τελετή αποφοίτησης του προγράμματος Ταλπιότ. Στα αριστερά διακρίνεται ο Μεναχέμ Μπεν-Σασσόν, πρόεδρος του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ. Στο βάθος διακρίνεται  ο Γκάμπι Ασκενάζι, τότε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων

Πέρα από τη φιλειρηνική εικόνα που προσπαθεί να πλασάρει στην Ελλάδα με τη διασκευή της Λυσιστράτης, το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις αποτελώντας το φυτώριο της απόλυτης ελίτ των στρατιωτικών επιστημόνων του Ισραήλ, μέσω του προγράμματος Ταλπιότ.

Το έμβλημα του προγράμματος Ταλπιότ

Κάθε χρόνο το πρόγραμμα επιλέγει τους πιο πολλά υποσχόμενους αποφοίτους λυκείου με γνώσεις στις θετικές επιστήμες και αντί να πάνε κατευθείαν για τη στρατιωτική θητεία, όπως οι υπόλοιποι/-ες, τους υποβάλλει σε τρία χρόνια (έως και 40 μήνες) εντατικών σπουδών στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο, πληρωμένα από την κυβέρνηση, και μετά σε έξι χρόνια πληρωμένης θητείας στο στρατό (διπλάσια από αυτή που κάνουν οι άντρες, που υπηρετούν 3 χρόνια), δηλαδή σύνολο 9 χρόνια.

Κάθε χρονιά, το 2% των πιο καλών αποφοίτων λυκείου περνάνε από ένα τεστ – δυο χιλιάδες μαθητές. Από αυτούς μόνο το ένα δέκατο περνάνε ένα μπαράζ από τεστ, κυρίως στη φυσική και τα μαθηματικά. Αυτοί οι διακόσιοι περνάνε μετά από δυο ημέρες εντατικών εξετάσεων προσωπικότητας και ικανοτήτων.

Όταν γίνουν δεκτοί στο πρόγραμμα, οι δόκιμοι του Ταλπιότ περνάνε μέσα από ένα ταχύρρυθμο πρόγραμμα σπουδών στα μαθηματικά ή στη φυσική ενώ μαθαίνουν τις τεχνολογικές ανάγκες όλων των κλάδων των IDF [«Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις» – οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις]. Η ακαδημαϊκή εκπαίδευση που λαμβάνουν πηγαίνει πολύ πέρα από αυτή που λαμβάνει ένας συνηθισμένος φοιτητής στο Ισραήλ ή οπουδήποτε αλλού – σπουδάζουν περισσότερο, σε λιγότερο χρόνο. Επίσης περνάνε βασική εκπαίδευση με τους αλεξιπτωτιστές.

Η ιδέα είναι να τους δοθεί μια γενική άποψη όλων των μεγάλων κλάδων των IDF, ώστε να κατανοήσουν τόσο τις τεχνολογικές όσο και τις στρατιωτικές ανάγκες – και ιδιαίτερα τη σχέση μεταξύ τους.

Παρόλα αυτά, η παροχή ενός ευρέος φάσματος γνώσης δεν είναι ο απόλυτος σκοπός των σπουδών. Περισσότερο είναι να τους μετατρέψουν σε ηγέτες και να γίνουν ικανοί να επιλύουν προβλήματα. Αυτό επιτυγχάνεται με την συνεχή ανάθεση αποστολών, με ελάχιστη καθοδήγηση.

Οι δόκιμοι του Ταλπιότ είναι ένστολοι, συνήθως φοιτούν ξεχωριστά από τους υπόλοιπους φοιτητές μέσα στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο, αλλά παρακολουθούν και κάποια μαθήματα μαζί με άλλους.

Αντί να υπηρετήσουν σε μάχιμες μονάδες, οι δόκιμοι του Ταλπιότ επιφορτίζονται με τη βελτίωση των επιδόσεων του στρατού μέσα από την τεχνολογική πρόοδο. Κάποιοι από αυτούς το έχουν καταφέρει. Ο Άβι Λόεμπ, που μπήκε στο πρόγραμμα Ταλπιότ στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ανέπτυξε έναν τρόπο ώστε οι πύραυλοι να ταξιδεύουν με 10 φορές μεγαλύτερη ταχύτητα, χρησιμοποιώντας ηλεκτρική αντί για χημική ενέργεια. Το 1984 του ζητήθηκε να παρουσιάσει το πρότζεκτ του σε ένα επισκέπτη αξιωματικό των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, που αποδείχτηκε πως ήταν ο επικεφαλής του προγράμματος γνωστού ως «Πόλεμος των Άστρων», επί Ρόναλντ Ρήγκαν. Σύμφωνα με τον Λόεμπ, ο στρατηγός Τζέιμς Αμπράχαμσον συμφώνησε να παράσχει η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδότηση για το πρότζεκτ, το οποίο γρήγορα αναπτύχθηκε με 30 άτομα να δουλεύουν υπό τον Λόεμπ.

Μια άλλη καινοτομία ήρθε από τον φοιτητή του Ταλπιότ, Αμίρ Μπέκερ και αφορούσε τα καθίσματα των πιλότων των ελικοπτέρων και πώς αυτοί δεν θα υφίσταντο κραδασμούς.

Πριν από μερικά χρόνια γράφτηκε πως απόφοιτοι του Ταλπιότ δούλευαν σε ένα πρόγραμμα για τον εντοπισμό των τούνελ στη Λωρίδα της Γάζας [al-monitor.com]

Οι απαρχές του προγράμματος

Δεν είναι μόνο ότι το πρόγραμμα πραγματοποιείται στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Το πρόγραμμα ήταν έμπνευση δύο καθηγητών φυσικής του Εβραϊκού Πανεπιστημίου, του Φέλιξ Ντόθαν και του Σαούλ Γιατζίβ που το παρουσίασαν στον Ταξίαρχο της Αεροπορίας Αχαρόν Μπεθ-Χαλάτσμι.

«Ήθελαν να κάνουν το Ισραήλ ισχυρότερο και πίστευαν ότι εκπαιδεύοντας πολύ ικανούς νέους στις βασικές επιστήμες και τεχνολογίες, και στέλνοντάς τους στο στρατό όπου θα καταλάβαιναν τι χρειαζόταν, θα μεγάλωνε τις πιθανότητες επιτυχίας για νέες και εξαιρετικές ιδέες, καλύτερες από αυτές που θα μπορούσαμε να πάρουμε από όλο τον κόσμο», λέει ο Αχαρόν Μπεθ-Χαλάτσμι.

Η ιδέα ήρθε μετά τον αιφνιδιασμό του πολέμου του Γιομ Κιπούρ, όταν η Συρία και η Αίγυπτος είχαν εξαπολύσει επιθέσεις στα εδάφη τους που κατείχε το Ισραήλ, από τον πόλεμο των 6 ημερών το 1967. Ο πόλεμος διέλυσε την εμπιστοσύνη που υπήρχε στο Ισραήλ για τις στρατιωτικές του ικανότητες. «Ήταν η οδύνη για αυτόν τον αιφνιδιαστικό πόλεμο – υπήρχαν τόσες πολλές απώλειες», λέει ο Σαούλ Γιατσίβ. Μαζί με κάποιους στρατιωτικούς υποστήριξε ότι με δεδομένο το πενιχρό ανθρώπινο δυναμικό του Ισραήλ και τους περιορισμένους φυσικούς του πόρους, ο στρατός χρειαζόταν τεχνολογική αιχμή.

Η ιδέα ήταν απλή: να πάρουν μια χούφτα από τους πιο ταλαντούχους νεαρούς και να τους παράσχουν την πιο εντατική εκπαίδευση στην τεχνολογία που θα μπορούσαν να προσφέρουν τα πανεπιστήμια και ο στρατός.

Διαβαθμισμένο πρόγραμμα

Παρότι το πρόγραμμα είναι γνωστό και παρότι πολλοί απόφοιτοι είναι πλέον προβεβλημένα στελέχη εταιριών, στο μεγαλύτερο μέρος του το πρόγραμμα διεξάγεται μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα. Κατά τη διάρκεια μιας σπάνιας επίσκεψης, πριν από μερικά χρόνια, στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ όπου πραγματοποιείται το διαβαθμισμένο πρόγραμμα, οι αξιωματικοί δεν αποκάλυψαν τη δουλειά που γίνεται κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής φάσης του προγράμματος και έδωσαν μόνο τα αρχικά των ονομάτων των φοιτητών.

Επίσης οι IDF αρνούνται να αποκαλύψουν τον αριθμό των αποφοίτων του προγράμματος Ταλπιότ που έφτασαν σε ανώτερες θέσεις στις τάξεις τους.

Το πρόγραμμα Ταλπιότ, ως σύνολο είναι υπό τoν Mafat, τον κλάδο εσωτερικής έρευνας και ανάπτυξης των IDF, αντίστοιχο με τον αμερικανικό DARPA. Ο Mafat επιλέγει σε ποια συγκεκριμένη μονάδα των IDF θα υπηρετήσουν οι δόκιμοι τα 6 χρόνια της κανονικής τους στρατιωτικής θητείας Πάντως ο κύριος προσανατολισμός είναι η Αεροπορία. Στη συνέχεια η Αεροπορία, το Ναυτικό, η βιομηχανία, η Μοσάντ και άλλες μυστικές υπηρεσίες διαγκωνίζονται για να στρατολογήσουν τους απόφοιτους.

Το πρόγραμμα που ξεκίνησε δοκιμαστικά για ένα χρόνο, συνεχίζει, (παρά τις όποιες επικρίσεις για το κόστος, τον ελιτισμό, και τη διαρροή των αποφοίτων προς τις εταιρίες αντί να παραμείνουν στο στρατό), επί 35 χρόνια. Τα πρώτα 30 χρόνια είχαν αποφοιτήσει γύρω στα 650 άτομα.

Σε ρεπορτάζ του Aviation Week and Space Technology, αναφέρεται πως κάθε χρόνο προσφέρονται μαθήματα σε 30 έως 100 18άρηδες.

Το Νοέμβριο του 2011 οι IDF είχαν ανακοινώσει πως είχε αποφοιτήσει η μεγαλύτερη τάξη του Ταλπιότ, συνολικά 40 άτομα. Παρόντες στην τελετή αποφοίτησης στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ ήταν ο διοικητής της Ισραηλινής Αεροπορίας Ido Nechushtan και ο διευθυντής της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Όπλων και Τεχνολογικής Υποδομής του Υπουργείου Άμυνας Ophir Shoham.

 

Κυριότερες πηγές: WSJ, Israel21c, Start-up Nation: The Story of Israel‘s Economic Miracle , Aviation Week and Space Technology μέσω Vredesactie, IDF, IAF